รางวัลแห่งความว่างเปล่า / ฐนพงศ์ ลือขจรชัย / ILLUMINATION EDITIONS

หนังสือ “รางวัลแด่ความว่างเปล่า” ของ ฐนพงศ์ ลือขจรชัย คือเสียงสะท้อนของอาจารย์มหาวิทยาลัยที่กล้าเผชิญหน้ากับระบบการศึกษาที่กำลังกลืนกินจิตวิญญาณของความเป็นผู้สอนและผู้เรียนอย่างเงียบงัน ในขณะที่สังคมอุดมศึกษาไทยกำลังเร่งเครื่องไปในทิศทาง “ผลลัพธ์ที่วัดได้” หรือ Outcome-Based Education (OBE) จนหลงลืมว่า “สิ่งที่ควรจะเกิด” ในการเรียนรู้ มิใช่เพียงผลลัพธ์ที่ประเมินได้ด้วยแบบฟอร์ม แต่คือความเข้าใจที่งอกงามจากภายในมนุษย์ การฝึกให้เกิดการพูดคุยถกเถียง และเหนือสิ่งอื่นใดคือการผลิตบัณฑิตที่รู้จักคิดและตั้งคำถาม

แม้กระทั่งการตั้งคำถามกับการจัดการเรียนการสอนแบบผลลัพธ์ที่กระแสมหาวิทยาลัยในไทยกำลังยัดเยียดให้กับผู้สอนหลากหลายสาขาวิชาต้องจำยอม รับไปใช้กับการเรียนการสอนของตน

ฐนพงศ์เขียนด้วยน้ำเสียงตรงไปตรงมา ไม่ใช่เพียงการวิพากษ์นโยบาย หากแต่คือการสารภาพบาปของผู้ที่อยู่ในระบบและกำลังถูกบดบังด้วยความว่างเปล่าที่สวมหน้ากากของ “ความสำเร็จ”

การศึกษาที่กลายเป็นเครื่องจักร

สิ่งที่โดดเด่นที่สุดในหนังสือคือการเปิดโปงกลไกเชิงโครงสร้างของระบบอุดมศึกษาไทยที่รับอิทธิพลจาก “โลกของการวัดและประเมินผล” อย่างลึกซึ้ง

ฐนพงศ์เสนออย่างเฉียบคมว่า ระบบ OBE มิได้ผิดโดยตัวมันเอง แต่เมื่อมันถูกนำมาใช้กับศาสตร์แห่งมนุษย์ แน่นอนว่าเขาคงจะหมายถึงสาขาวิชาประวัติศาสตร์ที่เขาเขียนหนังสือในสาขานี้มานักต่อนัก ระบบ OBE เช่นนี้กลับทำลาย “พื้นที่แห่งความไม่แน่นอน” ซึ่งเป็นหัวใจของการคิดเชิงวิพากษ์ในสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ การจัดการเรียนการสอนจึงกลายเป็นการผลิตฟันเฟืองที่ตรงตามมาตรฐาน มากกว่าการบ่มเพาะผู้เรียนให้มีวิจารณญาณต่อโลก

ผู้เขียนกล่าวอย่างเจ็บปวดว่า อาจารย์ในมหาวิทยาลัยจำนวนมากในปัจจุบันกลายเป็นเพียง “พนักงานควบคุมสายพาน” ที่ต้องผลิตผลลัพธ์ตาม CLO–PLO–KSA ผลการเรียนรู้รายวิชา ผลการเรียนรู้หลักสูตร ความรู้ ทักษะและทัศนคติ เพื่อรายงานให้ระบบประเมิน แม้การเขียนหลักสูตรใหม่ก็เน้นลูกค้าเป็นสำคัญ (voice of customer) ประหนึ่งว่ามหาวิทยาลัยกลายเป็นบริษัทห้างร้าน การฟังเสียงลูกค้า เช่น ผู้ใช้บัณฑิต (หรือนายจ้าง) แม้จะสำคัญ แต่จุดมุ่งหมายหนึ่งของความเป็นนักวิชาการสายสังคมศาสตร์ คือการผลักพรมแดนแห่งความรู้ให้ไปไกลกว่าความต้องการของลูกค้าเพียงอย่างเดียว

-----------------------------------------

รางวัลแห่งความว่างเปล่า

ผู้เขียน  ฐนพงศ์  ลือขจรชัย

ออกแบบปก  Pamala 
จัดพิมพ์โดย  ILLUMINATION EDITIONS

จำนวนหน้า  72 หน้า ปกอ่อน
ขนาดหนังสือ กว้าง 11.7  ยาว 18.4 cm หนา  5 mm

ราคาปก  199 บาท
ISBN  9786168215784