Pre-order นิตยสารสารคดี ฉบับ 483 มิถุนายน 2568 รอยดำรง อดีตลาว-อีสาน ในการเสด็จตรวจราชการ ร.ศ. 125 สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ / สารคดี
คุณสมบัติสินค้า:
SKU : PreSarakadeeJune25
เสด็จตรวจราชการอีสานเมื่อปี 2449 ซึ่งกล่าวกันว่าพระองค์เป็นเจ้านายสยามพระองค์แรกที่เสด็จไปทั่วท้องถิ่นอีสาน
แบรนด์ : สารคดี
Share
- หนังสือเป็น Pre-order เริ่มจัดส่งวันที่ 27 มิถุนายน 2568
- หนังสือที่สั่งในออร์เดอร์เดียวกันจะจัดส่งพร้อมกันเมื่อทุกเล่มมาถึง
----
ภาพความเป็นอยู่ของผู้คน บ้านเมืองอีสานเมื่อ 100 ปีก่อนที่เผยแพร่อ้างอิงกันอยู่ทุกวันนี้จำนวนหนึ่งเป็นภาพถ่ายเมื่อคราวพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ เสด็จตรวจราชการอีสานเมื่อปี 2449 ซึ่งกล่าวกันว่าพระองค์เป็นเจ้านายสยามพระองค์แรกที่เสด็จไปทั่วท้องถิ่นอีสาน
ด้วยแต่โบราณกาลก่อนนั้นกษัตริย์หรือเจ้านายจะเสด็จออกจากพระนครก็เมื่อมีเหตุการณ์หรือเป็นวาระสำคัญ อย่างการศึกสงคราม หรือการบุญตามพระราชประเพณี
แต่ในสมัยเจ้าฟ้ามงกุฎผนวชเป็นพระวชิรญาณภิกขุได้เสด็จธุดงค์ไปทางหัวเมืองเหนือเมื่อปี 2376 ครั้นขึ้นครองราชย์เป็นรัชกาลที่ 4 พระองค์ก็เสด็จประพาสหัวเมือง ทอดพระเนตรสภาพบ้านเมืองและให้ราษฎรได้เข้าเฝ้าฯ กระทั่งในการเสด็จฯ ครั้งสุดท้ายที่หว้ากอ ประจวบคีรีขันธ์ ซึ่งสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงฯ เมื่อยังเยาว์ขณะดำรงพระอิสริยยศเป็นพระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าดิศวรกุมารได้ตามเสด็จด้วย ดังปรากฏในงานนิพนธ์ของ ม.จ. หญิงพูนพิศมัย ดิศกุล พระธิดาองค์ที่ 7
“ได้ตามเสด็จไปหว้ากอด้วย และกลับมาประชวรเป็นไข้ป่าพร้อมกับคุณย่าเหมือนกัน แต่หายทันขึ้นไปสรงน้ำพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระชันษา 6 เข้า 7 ปี ทรงเล่าว่าจำได้ดีว่าขึ้นไปทรงกันแสง”
กระทั่งในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ก็โปรดเสด็จประพาสหัวเมืองต่าง ๆ ซึ่งสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงฯ คงจะทรงได้รับแบบอย่างและแนวพระราชดำริจากทั้งสองพระองค์ในการเสด็จตรวจราชการหัวเมืองเมื่อขึ้นดำรงตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย ดังที่มีพระนิพนธ์ว่า
“ถ้าผู้ทำราชการได้เที่ยวเตร่ ได้รู้เห็นภูมิลำเนาบ้านเมือง และความศุขทุกข์ของไพร่ฟ้าข้าแผ่นดิน ก็เหมือนหนึ่งมีทุนในทางที่จะดำริห์ตริตรองราชการอันควรแก่หน้าที่ตน”
ทั้งทรงมีความเชื่อมั่นที่เป็นเหมือนคำพังเพยว่า
“การเป็นผู้นำนั้นต้องให้รองเท้าขาดก่อนกางเกง” ในความหมาย “ต้องออกตรวจตราจนรองเท้าขาด ไม่ใช่นั่งเก้าอี้จนกางเกงขาด เพราะหลักโบราณก็มีอยู่ว่า จงคิด จงสั่ง จงตรวจ”
------
นิตยสารสารคดี ฉบับ 483 มิถุนายน 2568
รอยดำรง อดีตลาว-อีสาน ในการเสด็จตรวจราชการ ร.ศ. 125 สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
ราคาเล่ม 195 บาท
